Chi tiết - Sở Nông nghiệp và PT nông thôn

Ngày 30/12/2022, UBND tỉnh Quảng Trị đã ban hành Quyết định số 3527/QĐ-UBND Phê duyệt Đề tài “Nghiên cứu bảo tồn, quản lý và khai thác bền vững loài hàu răng cưa khổng lồ (Hyotissa hyotis Linnaeus, 1758) tại Khu bảo tồn biển đảo Cồn Cỏ”.

1. Tính cấp thiết của Đề tài: Trong những năm qua, cùng với sự phát triển chung, kinh tế biển ngày càng đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế xã hội của tỉnh, góp phần nâng cao đời sống thu nhập cho ngư dân vùng biển. Từ năm 2017 đến nay, lượng du khách đi du lịch đảo Cồn Cỏ ngày càng nhiều, dẫn tới nhu cầu tiêu thụ các loài hải sản ngày càng lớn. Điển hình trong số các loài hải sản tiêu thụ nhiều tại đảo là loài hàu răng cưa khổng lồ. Có thể nói, du khách đã được thưởng thức món hàu này khi du lịch tại đảo Cồn Cỏ là một trải nghiệm đáng nhớ. Sản phẩm này đặc trưng đến mức là đi du lịch tại đảo Cồn Cỏ mà chưa được thưởng thức hàu răng cưa khổng lồ thì xem như chưa đến Cồn Cỏ. Cũng chính vì thế mà loài Hàu răng cưa khổng lồ Cồn Cỏ đang bị khai thác quá mức, có khả năng sẽ cạn kiệt và biến mất trong tương lai gần. Do đó, việc triển khai đề tài: “Nghiên cứu bảo tồn, quản lý và khai thác bền vững loài hàu Răng cưa khổng lồ (Hyotissa hyotis Linnaeus, 1758) tại Khu bảo tồn biển đảo Cồn Cỏ” là rất cần thiết và cấp bách. Kết quả nghiên cứu của Đề tài là cơ sở khoa học nhằm góp phần quản lý, khai thác bền vững, tạo sinh kế cho các hộ dân sinh sống trên đảo, góp phần quảng bá sản phẩm du lịch nổi tiếng không nơi nào có tại đảo Cồn Cỏ trong tương lai gần.

2. Mục tiêu của Đề tài:

Xác định được hiện trạng nguồn lợi Hàu răng cưa khổng lồ; xây dựng quy trình sinh sản nhân tạo và mô hình nuôi hàu răng cưa khổng lồ ngoài bãi tự nhiên dựa trên sự đồng quản lý của khu bảo tồn biển và người dân phù hợp tại vùng biển Cồn Cỏ.

3. Nội dung chủ yếu của Đề tài:

- Tổng quan nghiên cứu về đặc điểm sinh học, sinh thái, nguồn lợi, giá trị dinh dưỡng, bảo tồn loài Hàu răng cưa trên thế giới và tại Việt Nam.

- Nghiên cứu đặc điểm sinh học sinh sản, sinh thái và hiện trạng nguồn lợi phân bố của Hàu răng cưa tại Khu bảo tồn biển đảo Cồn Cỏ.

- Nghiên cứu thử nghiệm sinh sản nhân tạo Hàu răng cưa tại đảo Cồn Cỏ.

- Nghiên cứu mô hình nuôi Hàu răng cưa trên bãi tự nhiên quanh đảo dựa trên sự đồng quản lý của Ban Quản lý Khu bảo tồn biển đảo Cồn Cỏ và người dân để phục vụ phát triển du lịch tại đảo.

- Tập huấn tuyên truyền các kiến thức khoa học và kiến thức về pháp luật về Hàu răng cưa cho cộng đồng dân cư trên đảo; đưa ra những khuyến cáo về mùa vụ, kích thước, số lượng khai thác; ngư cụ, phương pháp khai thác bền vững loài Hàu răng cưa tại đảo Cồn Cỏ.

4. Sản phẩm dự kiến của Đề tài:

- Báo cáo tổng quan về đặc điểm sinh học, hân bố và giá giá trị dinh dưỡng của Hàu răng cưa khổng lồ.

- Báo cáo đặc điểm sinh học sinh sản, sinh thái, phân bố của loài Hàu răng cưa khổng lồ tại đảo Cồn Cỏ; mật độ và trữ lượng nguồn lợi của Hàu răng cưa khổng lồ; Bản đồ số khoanh vùng bảo tồn và vùng khai thác tại vùng biển đảo Cồn Cỏ;

- Bộ số liệu kết quả nghiên cứu thử nghiệm sinh sản nhân tạo Hàu răng cưa khổng lồ về lựa chọn bố mẹ nuôi vỗ, tỷ lệ thành thục, tỷ lệ thụ tinh, tỷ lệ nở, tỷ lệ sống ấu trùng.

- Quy trình sinh sản nhân tạo Hàu răng cưa khổng lồ tại đảo Cồn Cỏ.

- Bộ tiêu chí lựa chọn điểm nuôi Hàu răng cưa ngoài tự nhiên.

- Mô hình nuôi Hàu răng cưa phù hợp với điều kiện tự nhiên tại đảo Cồn Cỏ với một số tiêu chí chính:

+ Quản lý, bảo vệ và khai thác bền vững nguồn lợi Hàu răng cưa trên cơ sở đồng quản lý và người dân.

+ Đề xuất mùa vụ, kích thước và số lượng cá thể khai thác loài Hàu răng cưa khổng lồ.

+ Hướng dẫn phương pháp khai thác Hàu hợp lý góp phần bảo tồn và khai thác bền vững nguồn lợi sinh vật này trong vùng biển đảo Cồn Cỏ.

- Quy trình nuôi Hàu răng cưa khổng lồ thương phẩm trên bãi biển tự nhiên quanh đảo Cồn Cỏ.

- Phương án nhân rộng kết quả nghiên cứu của đề tài sau khi nhiệm vụ được nghiên cứu thành công:

+ Ban Quản lý Khu bảo tồn biển đảo Cồn Cỏ (Ban Quản lý) sẽ ứng dụng kết quả nghiên cứu của đề tài để sản xuất giống, bổ sung nguồn giống nhân tạo cho vùng biển xung quanh đảo Cồn Cỏ nhằm phục hồi nguồn lợi hàu bị suy giảm do khai thác quá mức của con người.

+ Ban Quản lý sẽ chuyển giao Quy trình sản xuất giống cho các doanh nghiệp trong và ngoài nước có nhu cầu sản xuất giống đại trà loài hàu này để cung cấp con giống cho người nuôi thương phẩm.

+ Ban Quản lý sẽ chuyển giao Quy trình nuôi thương phẩm Hàu răng cưa khổng lồ trên bãi tự nhiên cho các doanh nghiệp, hộ ngư dân trên đảo nói riêng và trong cả nước nói chung có nhu cầu nuôi thương phẩm loài hàu này.

+ Ban Quản lý sẽ cung cấp con giống và chuyển giao Quy trình kỹ thuật nuôi Hàu răng cưa khổng lồ trên bãi tự nhiên cho các Khu bảo tồn biển khác trong nước có điều kiện tự nhiên phù hợp, nhằm bổ sung sinh vật tái tạo rạn san hô đồng thời phục vụ nhu cầu ẩm thực hải sản riêng có loài hàu này đến với người dân.

- Bài báo khoa học; Phóng sự được phát trên Chuyên mục khoa học và công nghệ, Đài Phát thanh và Truyền hình Quảng Trị.

5. Thời gian thực hiện đề tài: 30 tháng

                             Bài viết: Ths. Nguyễn Văn Hòa

                                 Giám đốc Ban Quản lý Khu bảo tồn biển đảo Cồn Cỏ