Chi tiết - Sở Nông nghiệp và PT nông thôn

Sao la có tên khoa học Pseudoryx nghetinhensis, được xếp hạng ở mức Cực kỳ Nguy cấp (CR) trong Sách đỏ của IUCN và được mệnh danh là “Kỳ lân châu Á”, một trong những loài thú lớn đặc hữu có nguy cơ tuyệt chủng cao nhất trên thế giới. Kết quả khảo sát Sao la bằng phương pháp khai thác kiến thức sinh thái học bản địa, hoạt động do Đại học Vinh thực hiện trong phạm vi Dự án “Giải cứu Sao la khỏi bờ vực tuyệt chủng”, đã xác định khu vực Khu bảo tồn thiên nhiên (BTTN) Bắc Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị là một trong các khu vực tiềm năng nhất có sự hiện diện của Sao la.

Từ tháng 8/2023 đến 6/2024, Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên tại Việt Nam (WWF-Việt Nam chủ trì) phối hợp với Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Bắc Hướng Hóa, người dân địa phương  tiến hành lắp đặt 385 máy bẫy ảnh tại 21 điểm khảo sát Sao la trong lâm phần của Ban quản lý và thu mẫu môi trường ADN. Kết quả qua phân tích hơn 156.300 bức ảnh từ máy bẫy ảnh và AND môi trường đã ghi nhận 46 loài động vật nằm trong danh lục của Khu bảo tồn, tuy nhiên vẫn chưa ghi nhận được hình ảnh của loài Sao la.

Để tiếp tục nỗ lực trong công tác bảo tồn loài thú quý hiếm này, tổ chức WWF đã phối hợp với BQL Khu BTTN Bắc Hướng Hóa xây dựng văn kiện và trình UBND tỉnh Quảng Trị cho phép tiếp tục tìm kiếm tại Khu BTTN Bắc Hướng Hóa và được UBND tỉnh đồng ý tại Quyết định số 3164/QĐ-UBND ngày 23/12/2024 về việc phê duyệt dự án “Bảo tồn loài Sao la” do tổ chức World Wide Fund for Nature tài trợ với thời gian thực hiện đến 31/12/2025.

Dự án “Bảo tồn loài Sao la” do WWF-Việt Nam tài trợ với mục đích: (1) Nâng cao năng lực khảo sát loài chủ đích cho cán bộ Khu bảo tồn; (2) Thực hiện khảo sát loài Sao la tại các địa điểm tiềm năng thuộc phạm vi quản lý của Ban quản lý; (3) Nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo tồn Sao la cho đối tượng học sinh và cộng đồng dân cư thuộc vùng đệm của Khu bảo tồn thông qua các hoạt động truyền thông, tuyên truyền qua áp phích và tặng vở học sinh có thông điệp bảo tồn loài Sao la cho các em học sinh.

Trong khuôn khổ thực hiện dự án, để đảm bảo đúng tiến độ, kế hoạch đã đề ra theo Văn kiện; ngay từ đầu năm 2025 Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Bắc Hướng Hóa đã phối hợp với tổ chức WWF - Việt Nam tổ chức lớp tập huấn nâng cao năng lực khảo sát loài chủ đích cho cán bộ Khu bảo tồn thông qua tập huấn quy trình chuẩn (SOP) sử dụng máy bẫy ảnh kỹ thuật số trong điều tra đa dạng sinh học động vật nói chung và Sao la nói riêng.

Tham gia lớp tập huấn có đại diện Lãnh đạo Ban quản lý cùng toàn thể viên chức, người lao động hợp đồng trong đơn vị. Với sự chia sẽ, tập huấn của tổ chức WWF - Việt Nam và đơn vị tư vấn đã góp phần nâng cao hiểu biết về các loại máy bẫy ảnh, thao tác cài đặt thông số kỹ thuật, cách sử dụng máy bẫy ảnh SPATAN LUMEN - là thiết bị được sử dụng và đóng vai trò quan trọng trong việc thu thập dữ liệu, tìm kiếm sự xuất hiện của loài Sao la trong tự nhiên trong khuôn khổ Dự án. Tại lớp tập huấn các học viên đã được truyền tải các kỹ năng cũng như thực hành về phương pháp lắp đặt máy bẫy ảnh ngoài hiện trường, các kỹ năng cần thiết trong quá trình sử dụng. Giảng viên và học viên đã trao đổi, chia sẻ những khó khăn, lưu ý, bài học kinh nghiệm trong quá trình điều tra thực địa cũng như định hướng các khu vực đặt máy để hướng tới những kết quả khả quan và tốt đẹp nhất.

Trong thời gian tới, để tiếp tục triển khai có hiệu quả dự án “Bảo tồn loài Sao la” đơn vị sẽ phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng với tổ chức WWF - Việt Nam và các đơn vị liên quan để xây dựng kế hoạch chi tiết để triển khai lắp đặt 120 máy bẫy ảnh ngoài hiện trường; tổ chức tuyên truyền, tặng 1600 áp phích và vở có thông điệp bảo tồn Sao la cho học sinh và cộng đồng vùng đệm đảm bảo hoàn thành tất cả các nội dung đã được đề ra trong Văn kiện dự án.

Tin và ảnh: Trần Đăng - Phòng Truyền thông, Du lịch và Dịch vụ môi trường rừng, Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Bắc Hướng Hóa