Cáp khang (Capparis kbangensis Sy & D.V. Hai), loài mới bổ sung Danh lục thực vật cho tỉnh Quảng Trị

Lê Tuấn Anh¹, Nguyễn Ngọc Tuấn², Nguyễn Tân Hiếu³

1.Viện Nghiên cứu Khoa học Miền Trung; 2. Chi cục Kiểm lâm tỉnh Quảng Trị, 3. KBTTN Bắc Hướng Hóa

Trong chuyến thực địa tại Quảng Trị, các cán bộ nghiên cứu đã phát hiện một loài khá lạ trong chi Capparis Tourn. ex L. Qua kiểm tra dữ liệu và so sánh hình thái mẫu vật thu được. Chúng tôi kết luận đây là loài Capparis kbangensis Sy & D.V. Hai vừa được các nhà khoa học Việt Nam, Hàn Quốc công bố trên tạp chí PhytoKeys 151: 83–91 (2020) loài được đặt theo tên huyện Kbang, Gia Lai, Việt Nam. Đây là lần đầu tiên loài được ghi nhận phân bố tại Quảng Trị.

Loài này có đặc điểm hình thái: Cây bụi trườn rậm, dài tới 5m; cành non có lông nâu sát, nhạt khi già. Gai dài tới 3 mm. Cuống lá dài 6-8 mm, có lông, phiến lá hình elip đến hình trứng, cỡ 4,5–6 × 2,8–3,2 cm, không lông. Cụm hoa dạng chùm đơn giản ở nách lá, gần đầu ngọn cành. Nụ hoa hình cầu, 5-6 mm. Lá đài các cặp bên ngoài có lông dọc mép và bên trong. Cánh tràng dễ rụng màu trắng, sau chuyển sang hồng nhạt, hình trứng, cả hai bề mặt có lông tơ. Nhị 57-60  chỉ nhị dài 3,0 - 3,5 cm. Quả chưa được quan sát.

Theo điều tra sơ bộ, chúng tôi chỉ mới phát hiện được 01 cá thể mọc trên sườn dốc (taluy) dễ bị ảnh hưởng bởi các hoạt động của con người và tự nhiên như sạt lở đất và đây là loài được đánh giá cực kỳ nguy cấp (CR) hoặc thiếu dữ liệu (DD) dựa trên Danh mục sách đỏ của IUCN (2017). Vì vậy, cần có những chuyến điều tra để có nhiều thông tin hơn về loài và đặc biệt là có biện pháp bảo tôn loài, bảo tồn nguồn gen thưc vật cho tỉnh Quảng Trị.