Chi tiết - Sở Nông nghiệp và PT nông thôn

Tỉnh Quảng Trị có gần 300 ha là vùng nuôi thấp triều tập trung ở các huyện Triệu Phong, Gio Linh và Vĩnh Linh. Trên những diện tích này từ trước đến nay chủ yếu người dân nuôi tôm là chính, do phát triển tự phát, không theo quy hoạch, không tuân thủ nghiêm ngặt quy trình kỹ thuật của đối tượng nuôi này đã kéo theo sự ô nhiễm môi trường, dịch bệnh thường xuyên xảy ra. Các ao nuôi nằm trong vùng thấp trũng nên khó khăn trong việc cải tạo đáy ao và sự trao đổi nước thường xuyên theo dòng triều do vậy nguy cơ dịch bệnh tiềm ẩn trong chính ao nuôi là rất cao.

Nhằm khôi phục lại một số diện tích nuôi tôm kém hiệu quả, đa dạng đối tượng nuôi và tăng hiệu quả kinh tế trên đơn vị diện tích theo hướng an toàn và bền vững. Năm 2022 Trung tâm Khuyến nông Quảng Trị triển khai thực hiện mô hình "Nuôi cá Dìa trong ao". Mô hình được triển khai thực hiện trên diện tích 4.000 m² với 8.000 con cá giống, mật độ thả 2 con/m² tại thôn Nam Sơn, xã Trung Giang, huyện Gio Linh. Mô hình sử dụng thức ăn công nghiệp có hàm lượng protein cao. Tham gia mô hình hộ dân được Trung tâm Khuyến nông hỗ trợ 50% chi phí mua con giống và thức ăn.

Để nắm bắt rỏ hơn về hiệu quả mô hình đã triển khai, cũng như tìm hiểu những kinh nghiệm nuôi rút ra từ việc triển khai mô hình, chúng tôi đã có dịp đi cùng cán bộ kỷ thuật thủy sản Trạm Khuyến Nông huyện Gio Linh ghé thăm mô hình nuôi cá Dìa. Chỉ tay ra khu nuôi nơi đang thực hiện mô hình, anh Trần Văn Thương ở thôn Nam Sơn, xã Trung Giang chủ mô hình cho chúng tôi biết trước đây do phát triển nuôi tôm ở vùng nuôi thấp triều này theo kiểu tự phát, không nắm vững kỹ thuật nên quá trình nuôi thường xuyên xảy ra dịch bệnh. Một số ao nuôi anh phải bỏ hoang, không mang lại hiệu quả kinh tế. Vì vậy, khi nghe tin Trung tâm Khuyến nông tỉnh triển khai mô hình nuôi cá dìa trong ao trên đất nuôi tôm kém hiệu quả anh đã mạnh dạn đăng kí tham gia. Từ nguồn hỗ trợ của Trung tâm Khuyến nông, anh Thương mạnh dạn chuyển đổi 0,4 ha nuôi tôm kém hiệu quả ở vùng nuôi thấp triều này sang xây dựng mô hình nuôi cá Dìa thương phẩm.

Cán bộ kỷ thuật thủy sản Trạm Khuyến nông huyện Gio Linh kỹ sư Hoàng Kim Khánh cho biết: đối với mô hình nuôi cá Dìa trong ao, để đạt được hiệu quả kinh tế cao khi triển khai mô hình nuôi cá Dìa trong ao người nuôi cần thực hiện nghiêm túc quy trình kỹ thuật như: quan tâm đầu tư cải tạo tốt ao đầm, đê bao chắc chắn, giữ được mức nước trong ao theo yêu cầu kỹ thuật, con giống phải được mua ở những cơ sở có uy tín.

Trong quá trình nuôi cần quản lý chặt chẽ môi trường ao nuôi và lượng thức ăn cho cho cá, thường xuyên theo dõi những chuyển biến thời tiết để có phương án chăm sóc hiệu quả. Hàng tuần tiến hành đo các yếu tố môi trường  như pH, độ kiềm, độ mặn…. để đảm bảo các thông số này nằm trong ngưỡng thích hợp cho đối tượng nuôi sinh trưởng phát triển tốt. Định kỳ 10 ngày/lần sử dụng vôi với liều lượng 3kg/100m² để phòng bệnh cho cá; Thường xuyên kiểm tra hoạt động cá nuôi trong ao để có biện pháp xử lý kịp thời, mặt khác cũng để kiểm tra tốc độ sinh trưởng nhằm điều chỉnh lượng thức ăn cho phù hợp; Nuôi cá Dìa sử dụng thức ăn công nghiệp hàm lượng đạm cao nên môi trường nước dễ bị ô nhiễm và nắng hạn làm hao hụt lượng nước trong ao nên hộ nuôi cần định kỳ thay nước thường xuyên; Mực nước trong ao luôn duy trì trên 1,5m. Để đảm bảo oxy cho cá sinh trưởng phát triển tốt hộ nuôi cần thường xuyên sử dụng hệ thống quạt sục khí cho ao nuôi; Với những ngày cuối tháng 7, tháng 8, nước cấp vào có độ mặn cao >25‰, thì ta cần chủ động nguồn nước ngọt để bơm vào ao nhằm giảm độ mặn, tạo môi trường sống thích hợp và ổn định cho cá; Bên cạnh đó cần sử dụng khoáng chất, chế phẩm vi sinh Emuniv-TSI đánh xuống ao để làm sạch nguồn nước, môi trường cho ao nuôi.

Hiện sau gần 5 tháng triển khai thực hiện, mô hình nuôi cá Dìa trong ao cho thấy cá nuôi sinh trưởng phát triển nhanh, kích cỡ bình quân đạt 4 con/kg, tỉ lệ sống 85% vượt chỉ tiêu đề ra. Với giá bán 160.000đ/kg thì sau 5 tháng nuôi ước đạt lãi ròng sau khi trừ chi phí có thể đạt >64 triệu đồng/0,4 ha/vụ, tương đương >160 triệu đồng/ha/vụ. Anh Thương hộ nuôi cho biết hình thức nuôi cá Dìa trên ao nuôi tôm kém hiệu quả anh áp dụng và thấy nó đã mang lại hiệu quả nhiều mặt. Vừa có thể mang lại giá trị kinh tế, vừa tác động rất tích cực đến môi trường ao nuôi, duy trì tính ổn định của vùng nuôi. Trong thời gian đến anh sẽ nhân rộng mô hình ra thêm một số ao nữa.

So với đối tượng tôm thì mức lợi nhuận của cá Dìa không bằng nhưng độ rủi ro thấp, số vốn đầu tư ít, ít dịch bệnh, môi trường nuôi phù hợp và ổn định hơn. Khi nuôi có phối hợp thức ăn tự nhiên nên giảm được lượng thức ăn công nghiệp và chi phí nuôi. Quá trình nuôi hạn chế sử dụng các loại thuốc hóa chất xữ lý môi trường, chỉ sử dụng vi sinh hướng an toàn thực phẩm nên chất lượng thịt cá ngon, giá cả thị trường được đảm bảo ở mức cao.

Ông Nguyễn Xuân Cảm, Phó Chủ tịch UBND xã Trung Giang đánh giá cao về mô hình, từ việc triển khai mô hình của Trung tâm Khuyến nông đã chuyển giao kỹ thuật tới bà con nông dân trên địa bàn xã Trung Giang về phương pháp nuôi cá Dìa trong ao ổn định hơn với điều kiện địa phương. Mô hình sẽ tạo tiền đề bổ sung đối tượng nuôi mới, luân canh, xen canh với các đối tượng tôm, cua nhằm hạn chế suy thoái môi trường, dịch bệnh, cũng như góp phần phát triển nghề nuôi thủy sản trên địa bàn tỉnh Quảng Trị. Tạo việc làm, tăng thu nhập cho người nuôi. “ Từ mô hình cho thấy cá Dìa sinh tưởng và phát triển tốt, phù hợp với khí hậu thời tiết tại địa phương, có giá trị kinh tế cao. Qua đây chúng tôi cũng kiến nghị Chính quyền các cấp cần tạo điều kiện cho người dân chuyển đổi con nuôi cho phù hợp với thời tiết, khí hậu vùng miền để nhân rộng mô hình có hiệu quả cho bà con nuôi trồng thủy sản trên địa bàn” ông Cảm nói.

Ông Phan Văn Phương - Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Trị cho biết cho biết qua quá trình triển khai mô hình nuôi cá đìa trong ao chuyển đổi từ ao nuôi tôm kém hiệu quả ở vùng nuôi thấp triều cho thấy việc thay đổi đối tượng nuôi phù hợp không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế mà còn giảm tình trạng ô nhiễm môi trường ao nuôi. Qua đó cho thấy mô hình nuôi này là giải pháp thích hợp để triển khai trong các ao nuôi tôm thấp triều kém hiệu quả trước đây. Trong thời gian tới, Trung tâm Khuyến nông tiếp tục nhân rộng mô hình này cũng như du nhập thêm nhiều đố tượng nuôi mới hiệu quả, hình thức nuôi mới nhằm khôi phục lại một số diện tích nuôi tôm kém hiệu quả, đa dạng đối tượng nuôi và tăng hiệu quả trên đơn vị diện tích theo hướng an toàn và bền vững. Đây là mô hình nuôi rất phù hợp với những vùng nuôi thấp triều thường xuyên xảy ra dich bệnh, nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường, tăng hiệu quả kinh tế, hướng tới nghề nuôi ổn định và bền vững, bảo vệ môi trường, không làm cạn kiệt nguồn tài nguyên thiên nhiên.

Phan Việt Toàn-TTKN