Chi tiết - Sở Nông nghiệp và PT nông thôn

Nhằm phát triển cơ giới hóa trong sản xuất lúa, đặc biệt là khâu gieo cấy. Vụ Hè Thu 2024, Trung tâm Khuyến nông (KN) đã triển khai thực hiện mô hình “Sản xuất lúa theo hướng hữu cơ bằng phương pháp sạ cụm kết hợp bón vùi phân, liên kết tiêu thụ sản phẩm”. Đây là mô hình tiến bộ kỹ thuật mới lần đầu tiên triển khai tại Quảng Trị. 

     Mô hình được triển khai trên diện tích 6 ha tại Hợp tác xã (HTX) Kim Long, xã Hải Quế, huyện Hải Lăng với 11 hộ tham gia. Sử dụng giống lúa BQ có phẩm cấp, năng suất, chất lượng tốt. Tham gia thực hiện mô hình các hộ nông dân được Trung tâm hỗ trợ 50% giống, vật tư phân bón, máy sạ cụm và hỗ trợ kỹ thuật suốt quá trình thực hiện. Điểm mới của mô hình đó là sử dụng máy kết hợp giữa gieo sạ và bón vùi phân có chiều rộng băng sạ 3 m với 12 hàng sạ; khoảng cách giữa các hàng là 25 cm, cụm cách cụm 14 cm; năng suất làm việc 6 – 8 ha/ngày. Lượng phân sử dụng để vùi bón lót từ 200 – 220 kg/ha và lượng giống sử dụng: 60 kg/ha. Qua đó, giảm sức lao động cho nông dân trong khâu gieo sạ, giảm được lượng giống gieo từ 40 - 50kg/ha so với gieo sạ hàng, sạ lan, giúp tiết kiệm được chi phí trong sản xuất, tăng hiệu quả kinh tế sau này. 
     Ông Nguyễn Trọng Quân một trong những hộ tham gia thực hiện mô hình chia sẽ, do đây là mô hình quá mới, lần đầu tiên được triển khai trên địa bàn tỉnh, nhất là sử dụng lượng giống gieo chỉ bằng 1/2 so với cách gieo sạ truyền thống nên ban đầu nông dân khá e ngại. Bởi quan niệm của nông dân là gieo dày để đề phòng ốc bươu vàng, chuột phá hoại và mới có bông lúa để gặt. Tuy nhiên, sau khi được cán bộ kỹ thuật tập huấn kỹ lưỡng về quy trình kỹ thuật, trong đó đặc biệt lưu ý khâu làm đất và ủ giống. HTX đã đưa ra phương án đổ giống tập trung tại 2 hộ để giống ra được đảm bảo, đạt tiêu chuẩn vừa nứt nanh, nhú rễ nhằm đảm bảo cho gieo bằng máy sạ cụm đạt hiệu quả cao. Ruộng mô hình cũng được làm đất kỹ càng, mặt ruộng bằng phẳng, có rãnh thoát nước, để lắng bùn và tháo cạn nước từ chiều tối hôm trước. Theo ông Quân, việc sử dụng máy sạ cụm kết hợp bón vùi phân giúp giảm được công sức của nông dân, tiết kiệm được chi phí sản xuất. Cây lúa  khỏe mạnh, bộ lá màu xanh bền, vừa phải từ đầu vụ đến cuối vụ, cây lúa sạch sâu bệnh từ gốc đến ngọn, màu sắc hạt lúa vàng sáng hơn. Mật độ phù hợp nên mặt ruộng thông thoáng, ít sâu bệnh hại, giảm thiểu việc sử dụng phân bón và thuốc BVTV, đất đai được cải tạo hệ sinh thái đồng ruộng được cân bằng. “Tôi sẽ tiếp tục đăng ký với HTX để sử dụng máy sạ cụm trong những vụ tới” ông Quân khẳng định.
      Giám đốc HTX Kim Long Nguyễn Hữu Phước thông tin, qua theo dõi thực tế, việc sử dụng máy sạ cụm kết hợp bón vùi phân vào sản xuất lúa đã thay đổi phương thức gieo sạ lan, sạ hàng truyền thống, giúp ruộng lúa có mật độ thích hợp, tạo điều kiện cho cây lúa sinh trưởng khoẻ, quang hợp tốt, đẻ nhánh mạnh, bông dài, hạt chắc trên bông tăng, tỉ lệ lem lép hạt thấp, ít bị sâu bệnh phá hại; cây lúa khỏe mạnh, bộ lá xanh bền, sạch sâu bệnh; góp phần giảm công lao động mà cụ thể là công gieo sạ, bón phân của bà con nông dân từ 1,5 – 2 công/sào, thuận lợi cho việc sử dụng cơ giới hoá các khâu khác như: bón phân, thu hoạch bằng máy gặt đập liên hợp. Năng suất lúa thu hoạch dự kiến đạt khoảng 63 tạ/ha, với giá bán 9.000 đ/kg, cho thu nhập khoảng 57 triệu đồng/ha, lợi nhuận khoảng 28 triệu đồng/ha, cao hơn 4 đến 5 triệu đồng so với lúa sản xuất sạ lan theo truyền thống. Đặc biệt, việc sử dụng thiết bị sạ cụm kết hợp với bón vùi phân cùng giúp giảm thất thoát phân bón do bốc hơi hoặc trôi theo dòng nước nếu nước tràn mặt ruộng. 
      Điểm khác biệt của mô hình so với sản xuất lúa sạ lan đại trà là sử dụng máy sạ cụm kết hợp bón vùi phân nên hạn chế được công sức của người lao động, tiết kiệm được chi phí sản xuất, từng bước cơ giới hóa trong sản xuất nông nghiệp.Cây lúa  khỏe mạnh, bộ lá màu xanh bền, vừa phải từ đầu vụ đến cuối vụ, cây lúa sạch sâu bệnh từ gốc đến ngọn, màu sắc hạt lúa vàng sáng hơn. Mật độ phù hợp nên mặt ruộng thông thoáng, ít sâu bệnh hại, việc phun thuốc BVTV phòng trừ sâu bệnh cũng được hạn chế, giảm thiểu việc sử dụng phân bón và thuốc BVTV, đất đai được cải tạo hệ sinh thái đồng ruộng được cân bằng. 
      Ông Trần Cẩn – Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Trị cho biết: Thông qua mô hình cho thấy việc sử dụng máy sạ cụm kết hợp bón vùi phân và bón tập trung giai đoạn đầu là kỹ thuật hiệu quả cần được khuyến cáo nhân rộng trong sản xuất để thay thế dần phương pháp sạ lan và bón phân theo phương pháp vãi trên mặt ruộng nhiều lần như lâu nay. Gieo sạ cụm, cây lúa tiếp xúc với phân và hút dinh dưỡng dễ dàng, hạn chế việc mất phân, kích thích rễ lúa ăn sâu, giúp hạn chế lúa đổ, ngã, khi gặp gió, mưa lớn vào giai đoạn trỗ - chín đồng thời tăng khả năng chịu hạn cho ruộng lúa nếu gặp hạn, nhất là ở vụ Hè Thu; giải quyết thiếu lao động tại địa phương, giảm chi phí sản xuất; sản xuất lúa bằng phương pháp sạ cụm kết hợp bón vùi phân, giảm phân bón, cứng cây, gieo thưa ít sâu bệnh nên hạn chế thuốc sử dụng thuốc BVTV, đất đai được cải tạo hệ sinh thái đồng ruộng được cân bằng. Qua đó, góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế, phát triển nông nghiệp theo hướng bền vững.
      Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT Nguyễn Hồng Phương đánh giá rất cao mô hình sản xuất lúa theo hướng hữu cơ bằng phương pháp sạ cụm kết hợp bón vùi phân, liên kết tiêu thụ sản phẩm do Trung tâm KN tỉnh triển khai. Cụ thể, việc bón vùi phân cùng lúc với gieo sạ cụm sẽ cung cấp dinh dưỡng cho cây lúa kịp thời ngay từ những ngày đầu sau sạ, đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng của cây lúa, giúp cây lúa sung sức, đẻ nhánh sớm, tập trung. Hạn chế việc mất phân do bốc hơi, kích thích rễ lúa ăn sâu, hạn chế lúa đổ ngã khi gặp gió, mưa lớn vào giai đoạn trỗ - chín đồng thời tăng khả năng chịu hạn cho ruộng lúa nếu gặp hạn, nhất là ở vụ hè thu. Góp phần đẩy mạnh cơ giới hóa vào sản xuất lúa. Theo bà Phương, không chỉ diện tích lúa hữu cơ mà tất cả các đồng ruộng, đặc biệt các cánh đồng lớn, có đồng ruộng bằng phẳng đều có thể nhân rộng mô hình này. Do vậy, thời gian tới, ngành Nông nghiệp sẽ phối hợp với các địa phương tiếp tục nhân rộng mô hình này thông qua các chính sách phát triển cơ sở hạ tầng cho HTX.
 

Trần Thúy, Hữu Khoái - TTKN