Chi tiết - Sở Nông nghiệp và PT nông thôn

Hiện nay thời tiết đang trong giai đoạn chuyển mùa, mưa nắng thất thường, độ ẩm không khí cao là điều kiện thuận lợi để mầm bệnh phát sinh và lây lan. Thực hiện Quyết định số 3634/QĐ-UBND ngày 16/11/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh về việc phê duyệt Kế hoạch phòng, chống dịch bệnh gia súc, gia cầm và kế hoạch phòng chống dịch bệnh vật thủy sản tỉnh Quảng Trị năm 2022 và Kế hoạch số 55/KH-SNN ngày 10/01/2022 của Sở Nông nghiệp và PTNT về việc tiêm phòng vắc xin cho đàn gia súc, gia cầm năm 2022. Để công tác tiêm vắc xin phòng bệnh cho đàn gia súc, gia cầm vụ Xuân năm 2022 đạt kết quả cao, đáp ứng yêu cầu phòng chống dịch, Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Quảng Trị hướng dẫn một số nội dung kỹ thuật thực hiện tiêm phòng như sau:

1. Đối tượng và loại vắc xin tiêm phòng

- Đàn lợn: Tiêm phòng bắt buộc vắc xin nhược độc Tụ huyết trùng - Phó thương hàn - Dịch tả lợn, kép cho tất cả các loại lợn từ 3 tuần tuổi trở lên.

Khuyến khích tiêm vắc xin Lở mồm long móng (LMLM) Aftopor type O, vắc xin tai xanh, sưng phù đầu, … ; Tiêm phòng vắc xin Dịch tả lợn Châu Phi (nếu có). 

- Đàn trâu, bò: Tiêm phòng bắt buộc vắc xin LMLM Aftovax type O&A hoặc Aftovax type O cho đàn trâu, bò, bê, nghé từ 2 tuần tuổi trở; vắc xin Tụ huyết trùng trâu bò và vắc xin Viêm da nổi cục trâu, bò .

Khuyến khích tiêm vắc xin Ung khí thán cho đàn trâu, bò, bê, nghé ở những nơi có ổ dịch cũ, tụ điểm buôn bán, vận chuyển.

- Đàn chó: Tiêm vắc xin dại Rabisin hoặc Rabigenmono cho chó từ 12 tuần tuổi trở lên.

Khuyến khích tiêm vắc xin Vanguard®Plus5-CV/L để phòng các bệnh Carré, Pavovirus, viêm gan, ho, cúm chó, Leptospira và Coronavirus cho chó từ 6 tuần tuổi trở lên

- Đàn gia cầm: Tiêm phòng bắt buộc vắc xin Cúm gia cầm H5N1 Navet-Fluvac 2.

 Khuyến khích tiêm vắc xin Newcastle, Tụ huyết trùng, Dịch tả vịt, Gum-bo-ro,...

    2. Thời gian tiêm phòng

2.1. Tiêm phòng cho đàn trâu, bò

- Tháng 3/2022: tiêm vắc xin Tụ huyết trùng và LMLM cho toàn đàn. 

- Tháng 4/2022: tiêm vắc xin Viêm da nổi cục cho toàn đàn. Rà soát tổ chức tiêm phòng bổ sung vắc xin LMLM ở những nơi tiêm chưa đạt và tiêm mũi 2 cho những bê, nghé mới tiêm lần đầu. 

2.2. Tiêm phòng cho đàn lợn

- Tập trung tiêm phòng toàn đàn trong tháng 3, 4/2022. 

2.3. Tiêm phòng cho đàn chó

- Tháng 4/2022: tiêm vắc xin dại cho toàn đàn. 

2.4. Tiêm phòng cho đàn gia cầm

- Tiêm vắc xin Cúm gia cầm trong tháng 4, 5. 

- Các loại vắc xin khác tổ chức tiêm phòng tất cả các tháng trong năm.

Ngoài ra hàng tháng các địa phương và chủ hộ chăn nuôi cần chủ động tiêm phòng bổ sung cho số gia súc, gia cầm mới phát sinh chưa được tiêm phòng.

      3. Bảo quản vắc xin

- Vắc xin phải bảo quản ở nhiệt độ lạnh từ 2 - 80C (trong ngăn mát tủ lạnh).

- Vắc xin khi vận chuyển phải đựng trong hộp xốp có đá lạnh và cần bao gói kỹ, tránh hiện tượng va đập. Tránh tiếp xúc trực tiếp lọ vắc xin với nước đá (có thể để cách 1 lớp giấy báo, bìa cactông...), không để ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp…

     4. Yêu cầu kỹ thuật tiêm phòng vắc xin

- Thú y cơ sở, người chăn nuôi phải chuẩn bị đầy đủ dụng cụ, bảo hộ như: bơm tiêm, kim tiêm, panh, bông, cồn, hộp xốp bảo quản vắc xin, quần áo bảo hộ, ủng, khẩu trang, găng tay, thuốc sát trùng, ...

- Sử dụng bơm, kim tiêm vô trùng bằng cách luộc sôi, để nguội. Không dùng cồn hoặc hóa chất để sát trùng bơm, kim tiêm, tránh làm hỏng vắc xin.

- Những người tham gia tiêm phòng phải thực hiện tốt an toàn sinh học để không làm lây lan dịch bệnh bằng cách rửa tay chân bằng xà phòng hoặc sử dụng bình phun tay có hóa chất sát trùng để sát trùng ủng, giày dép trước và sau khi ra, vào hộ chăn nuôi. 

- Trước khi tiêm lấy chai vắc xin ra khỏi hộp xốp để ở nhiệt độ thường trong khoảng 10 - 20 phút cho nhiệt độ chai vắc xin gần bằng nhiệt độ bên ngoài. Lắc kỹ chai vắc xin.

- Trong quá trình tiêm phòng:

+ Thường xuyên lắc nhẹ lọ vắc xin để vắc xin được trộn đều.

+ Thay kim mới đã vô trùng trước khi tiêm cho ô chuồng hoặc hộ tiếp theo.

- Chai vắc xin khi đã mở nắp chỉ sử dụng trong ngày, nếu không hết phải bỏ đi. Riêng vắc xin nhược độc đông khô phải được pha bằng dung dịch pha của nhà sản xuất; sau khi pha chỉ sử dụng trong vòng 2-3 tiếng đối với vắc xin dịch tả lợn, tai xanh; 2 tiếng đối với vắc xin viêm da nổi cục trên trâu bò. 

- Không sử dụng những chai vắc xin đã bị biến màu hoặc lớp nhũ dầu bị tách lớp, không có nhãn mác…

- Các địa phương trước khi tiêm phòng phải tổ chức thống kê tổng đàn, nắm tình hình dịch bệnh. Trong quá trình tiêm phải quan sát kỹ tình trạng sức khỏe đàn vật nuôi, không tiêm cho những đàn vật nuôi có biểu hiện ốm, nghi ốm và quản lý theo dõi tình trạng sức khỏe đàn vật nuôi để có biện pháp xử lý kịp thời.

- Trong quá trình tiêm cần tuân thủ nguyên tắc 3 đúng: đúng đối tượng, đúng liều lượng, đúng vị trí.

- Sau khi tiêm phải theo dõi đàn vật nuôi trong thời gian từ 2 - 3 ngày, nếu có trường hợp bị phản ứng phải báo ngay cho thú y cơ sở để có biện pháp can thiệp kịp thời.

- Các địa phương quản lý, sử dụng vắc xin đúng mục đích, hiệu quả tránh thất thoát, lãng phí.

- Những loại vắc xin do nhà nước hỗ trợ sau khi sử dụng phải thu vỏ lọ nộp về Trạm Chăn nuôi và Thú y các huyện, thành phố, thị xã.

- Việc ghi chép số gia súc được tiêm phòng và số vắc xin đã sử dụng phải được thực hiện ngay trong quá trình tiêm phòng, đúng biểu mẫu tiêm phòng theo quy định và có chữ ký xác nhận của chủ gia súc. 

    5. Hướng dẫn sử dụng một số loại vắc xin

5.1. Vắc xin nhược độc Tụ huyết trùng - Phó thương hàn - Dịch tả lợn:

- Sử dụng vắc xin Dịch tả lợn nhược độc đông khô TRI I.VAC.

- Pha 1 lọ vắc xin dung dịch pha tương ứng kèm theo của nhà sản xuất hoặc nước muối sinh lý, sao cho 1ml chứa 1 liều vắc xin 

- Tiêm dưới da hoặc tiêm bắp sau vành tai với liều lượng như sau: Lợn 3 tuần tuổi trở lên: tiêm 1ml/con; tiêm nhắc lại sau 2 tuần, hiệu lực phòng bệnh sẽ tốt hơn.

5.2. Vắc xin cúm gia cầm: 

- Sử dụng vắc xin vô hoạt nhũ dầu cúm gia cầm H5N1 Navet-Fluvac 2.

- Tiêm dưới da cổ, ở vị trí 1/3 phần dưới sau cổ, với liều tiêm như sau:

+ Gà 14-21 ngày tuổi: 0,3-0,5 ml/con. Trường hợp tiêm ở 14 ngày tuổi, cần tiêm nhắc lại sau mũi tiêm đầu 10-14 ngày, với liều 0,5ml/con.

+ Gà >21 ngày tuổi, gà giống, gà đẻ: 0,5ml/con. 6 tháng tiêm vắc xin nhắc lại một lần.

+ Vịt, ngan 14-21 ngày tuổi: 0,3-0,5ml/con. Tiêm nhắc lại sau mũi tiêm đầu 14 ngày, với liều 0,5ml/con. 

+ Vịt, ngan trên 21 ngày tuổi, vịt giống, vịt đẻ: 0,5ml/con. Tiêm nhắc lại sau mũi tiêm đầu 10-14 ngày, với liều 0,5ml/con. Sau đó cứ 6 tháng tiêm vắc xin nhắc lại một lần.

+  Chin cút 21-30 ngày tuổi: 0,25-0,3 ml/con. Tiêm nhắc lại sau 10 - 14 ngày, liều 0,25-0,3ml/con

- Trong vùng dịch hoặc vùng có nguy cơ cao:

+ Đối với gà có thể được tiêm vắc xin sớm từ 1-7 ngày tuổi, với liều 0,25ml - 0,3ml/con và tiêm nhắc lại sau 10 - 14 ngày, liều 0,5 ml/con. Trong trường hợp này, nếu gà tiêm ở ngày 14 hoặc 21 ngày tuổi nên tiêm nhắc lại sau 10 - 14 ngày, liều 0,5 ml/con

 + Đối với vịt, ngan có thể được tiêm vắc xin sớm từ 1-7 ngày tuổi với liều từ 0,3 đến 0,5 ml/con và tiêm nhắc lại sau 10 - 14 ngày, liều 0,5ml/con.

+ Đối với chim cút có thể được tiêm vắc xin sớm từ 14 ngày tuổi với liều 0,25ml/con

5.3 Vắc xin Viêm da nổi cục trên trâu bò

- Sử dụng Vắc xin nhược độc đông khô Lumpyvac với liều 2ml/con.

- Vắc xin tiêm phòng cho trâu, bò, bê, nghé khỏe mạnh từ 02 tháng tuổi trở lên. Không tiêm cho trâu, bò, bê, nghé đã có triệu chứng của bệnh VDNC hoặc mắc các bệnh khác.

- Không sử dụng đồng thời vắc xin Lumpyvac với các loại vắc xin khác, hoặc với thuốc ức chế miễn dịch và corticosteroid (ít nhất một tuần trước và một tuần sau ngày tiêm phòng vắc xin Lumpyvac)

- Kỹ thuật tiêm:

+ Beo da phần cổ con vật lên, cắm kim tiêm vào nghiêng 1 góc 45-600 nếu con vật nhỏ hơn 6 tháng và nghiêng góc 60-900 độ nếu con vật lớn hơn 6 tháng.

+ Beo lại da chỗ đã cắm kim tiêm và bơm nhẹ nhàng vắc xin vào. Tránh để con vật giãy giụa mạnh để chệch kim tiêm và vắc xin bị trào ra ngoài. Day nhẹ chỗ tiêm sau khi rút kim tiêm ra cho dung dịch vắc xin tản đều và không trào ngược ra ngoài.

- Vắc xin sau khi tiêm 28-35 ngày mới có đáp ứng miễn dịch phòng, chống bệnh có hiệu quả và thời gian miễn dịch kéo dài 12 tháng. Không cần tiêm liều tăng cường.

                                                                                                                             Nguyễn Thị Thúy Hằng

                                                                                                                 Chi cục Chăn nuôi và Thú y